Fərid MUSTAFAYEV,

YAP Yasamal rayon Elm və Təhsil Nazirliyinin Torpaqşünaslıq və Aqrokimya İnstitutu üzrə ərazi partiya təşkilatının sədr müavini

2020-ci ilin 17 oktyabrı Azərbaycan xalqının yaddaşına qızıl hərflərlə yazıldı. Həmin gün Azərbaycan Ordusu Füzuli şəhərini və ətraf kəndləri azad edərək, tarixdə yeni mərhələnin əsasını qoydu. Bu, illərlə davam edən həsrətin bitdiyi, qürurun və ədalətin öz yerini tapdığı an idi. Füzulinin azadlığı hərbi qələbədən çox, milli iradənin təntənəsi, xalqın azadlıq ruhunun təcəssümü kimi dəyərləndirildi. İşğal dövründə Füzuli dağıdılmış binaların, susmuş küçələrin, unudulmuş tarixlərin rəmzi idi. Lakin xalqın qəlbində bu şəhər heç vaxt itib getmədi, illər boyu bir ümid, bir nisgil, bir dua kimi yaşadı. Bu qələbə Böyük Qayıdış prosesinə yol açdı. Prezident İlham Əliyevin uzaqgörən rəhbərliyi ilə başlanan genişmiqyaslı proqramın məqsədi yalnız şəhəri dirçəltmək deyildi – məqsəd xalqın yaddaşını, mənəvi gücünü, birliyini yenidən canlandırmaq idi.  Füzulinin azad edilməsindən sonra şəhərdə həyatın bərpası istiqamətində ardıcıl addımlar atıldı. Dövlət səviyyəsində infrastruktur layihələri, sosial proqramlar və şəhərsalma işləri həyata keçirildi. Lakin prosesin ruhunda bir məqsəd dayanırdı – bu torpağa insan nəfəsini, milli ruhu qaytarmaq. Azadlıq xəbəri yayıldığı ilk gündən Füzuli xalqın dilində qürur, media səhifələrində fərəh, tədbirlərdə vətən sevgisi kimi səsləndi. Şəhərin adı artıq dağıntılarla deyil, yenidənqurma, qayıdış və gələcəyə inamla assosiasiya olunurdu. Prezident İlham Əliyev şəhərə etdiyi səfərlər zamanı qeyd edirdi ki, Füzulidə həyat yenidən qurulacaq, sakinlər doğma yurdlarına dönəcəklər. Qısa müddət ərzində yollar çəkildi, elektrik və qaz xətləri bərpa olundu, yeni sosial obyektlər tikildi. Bu, həm bərpa, həm də milli dirçəlişin göstəricisi idi. Füzuli şəhəri günü təsis olunaraq dövlət səviyyəsində qeyd edilir. Hər il bu tarixdə məktəblərdə xüsusi dərslər keçirilir, sərgilər açılır, televiziya kanallarında sənədli filmlər nümayiş olunur. Gənc nəsil üçün bu tədbirlər sadəcə tarix dərsi deyil, həm də vətən sevgisinin aşılandığı bir dəyərlər məktəbidir.

Şəhərdə ilk bayrağın ucaldılması, məktəbin, məscidin, parkın yenidən fəaliyyətə başlaması xalqın yaddaşında xüsusi iz buraxdı. Bu addımlar təkcə tikinti deyildi, mənəvi başlanğıc idi. Hər kərpic, hər ağac, hər küçə bir tarix daşıyırdı – hər şey xalqın qəlbindəki inamın və dözümün təzahürünə çevrilmişdi. Tarixi və dini abidələrin bərpası xüsusi diqqət mərkəzinə alındı. Prezident İlham Əliyev və Birinci vitse-prezident Mehriban Əliyevanın təşəbbüsü ilə Füzuli şəhərində tarixi-mədəni irsin qorunması istiqamətində genişmiqyaslı layihələr həyata keçirildi. Qədim məscidlər yenidən bərpa edildi, şəhidlərin xatirəsinə memorial komplekslər ucaldıldı.Füzuli bu gün mənəvi qayıdışın rəmzidir. Burada keçirilən ədəbi-bədii tədbirlər, gənclər forumları, xatirə günləri milli dəyərləri yaşadır, insanlara vətən sevgisinin əsl dərinliyini xatırladır. Dahi şair Məhəmməd Füzulinin adını daşıyan bu torpaq onun poeziyasındakı eşq və insanlıq fəlsəfəsini bu gün real həyatda təcəssüm etdirir.Gənclər Füzulinin tarixi haqqında öyrənir, şəhidlərimizin qəhrəmanlıq dastanlarını sinələrində yaşadırlar. Onlar üçün Füzuli bir coğrafi ad deyil, mübariz ruhun və milli iradənin ifadəsidir. Mədəni həyatın bərpası ilə şəhərin ritmi dəyişdi. Muzeylər, kitabxanalar, incəsənət mərkəzləri yenidən fəaliyyətə başladı. Füzuli tədricən Azərbaycanın mədəni xəritəsində öz yerini bərpa edir. Bu tədbirlər həm yerli, həm də beynəlxalq səviyyədə ölkəmizin mədəni irsini dünyaya tanıdır. Bərpa olunan tarixi məkanlar artıq turizm marşrutlarının bir hissəsidir. Füzuli bu gün Qarabağ bölgəsinin mədəni və dini turizm mərkəzinə çevrilir. Yeni memarlıq üslubu, yaşıllıq zolaqları və müasir şəhər planı ilə Füzuli öz simasını tamamilə dəyişib. Şəhər həm də beynəlxalq səviyyədə Azərbaycanın yenidənqurma gücünü və sülh siyasətini təmsil edən məkandır. Buraya gələn xarici nümayəndələr burada baş verən inkişafın miqyasını öz gözləri ilə görür, Azərbaycanın dövlətçilik iradəsinə şahid olurlar. Beş il ərzində Füzuli iqtisadi baxımdan da dirçəldi. Kiçik sənaye sahələri yaradıldı, kənd təsərrüfatı inkişaf etdirildi, yeni iş yerləri açıldı. Gənclər üçün məşğulluq proqramları həyata keçirildi, ailələr üçün sosial dəstək mexanizmləri quruldu.

Ekoloji və estetik abadlıq məsələlərinə də böyük önəm verilir. Yeni parklar salınır, ağaclar əkilir, şəhərin təbiəti qorunur. Füzuli artıq təkcə dirçəlmiş şəhər deyil, yaşıl və müasir inkişaf modeli kimi formalaşır.Bu dəyişikliklər iqtisadi göstəricilərlə məhdudlaşmır. Onlar bir xalqın yenidən doğulmasının, milli ruhun güclənməsinin sübutudur. Füzuli artıq bir ideya daşıyıcısıdır – qürurun, səbrin, azadlıq sevgisinin ideyası. Beş il ərzində Füzuli yeni simasını tapdı. Bugün bu torpaqda yeni evlər, məktəblər, mədəniyyət ocaqları və müasir infrastruktur mövcuddur. Ən əsası – burada yenidən həyat var. İnsanlar doğma yurdlarına dönüb, uşaqlar yenidən bu torpaqda gülür, yaşlılar illərdir gözlədikləri sakitliyi tapır. Füzuli artıq bir şəhər deyil, xalqın yaddaş kitabıdır – səhifələrində tarix, mərdlik və qürur yazılıb. Füzuli şəhəri günü gələcək nəsillər üçün həm xatirə, həm də örnəkdir. Bu gün xalqımız üçün vətənə bağlılığın, mübarizliyin və birliyin rəmzinə çevrilib.Füzuli bu gün Azərbaycanın yeni inkişaf mərhələsinin göstəricisidir. Hər daşında tarix, hər küçəsində şəhidin izi, hər binasında xalqın iradəsi yaşayır.Bu torpaq azad edildi, yenidən quruldu və bu gün qürurla deyilir – Füzuli dirçəlmiş Azərbaycanın simasıdır.